Sıcak iklimleri seven ve Antep fıstığıgillerden olan bu bitki; ülkemizde özellikle Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde yetiştirilir. Sumak, gövdesi çokta kalın olmayan ve boyu yaklaşık 3 metreye kadar uzayabilen çalı tipi bir bitkidir. Kahverengi ve küçük meyveleri olan bitkinin ekşi bir tadı vardır.
Birçok türü olan bu bitkinin bazı türleri her mevsim yeşil kalırken, bazı türlerin sonbaharda yaprakları kırmızıya döner ve kışın yapraklarını döker.
150 kadar türü olan sumağın bazı türleri zehirli olduğundan gelişi güzel toplanmamalıdır. Toplanan sumak uygun yöntemlerle kurutulup öğütüldükten sonra sofra tuzu ile birlikte karıştırılıp sofralarımıza gelmektedir. Sumak sadece baharat olarak değil, yüzyıllardır sağlık alanında da kullanılan bir bitkidir. Kızılderililer tarafından yaralanmalar, karın ağrıları ve enfeksiyonlara karşı kullanıldığı bilinmektedir.
FAYDALARI
Sumağın köri hazmı kolaylaştıran ve iştah açan bir özelliği bulunmaktadır. İştah problemi yaşayan kişiler için salatalar ve yemeklerde tercih edilebilir.
Sumağın antiseptik özelliği vardır ve boğaz ağrılarında gargara olarak kullanılır. Aynı zamanda ağız yaralarına iyi geldiği bilinmektedir.
Toz haline getirilen sumak, damarları büzerek kanamayı durdurduğu için yaranın üzerine sürülür ve cilt yaraları içinde kullanılır.
Aynı nane gibi ferahlık hissi veren sumağın, hazmı kolaylaştırıcı etkisi vardır ve ishali durdurucu etkiye sahiptir. Aynı zamanda idrarını tutamayanlar için bir numaralı ilaçtır.
Kanın şekerini düşürdüğü için şeker hastalarına oldukça iyi gelmektedir.
Sumak soğan ya da sarımsak gibi yiyeceklerde koku giderici olarak kullanılmamaktadır. Bu yüzden salatalarda kullanılmaktadır.
İltihap kurutucu etkisi olduğundan kür halinde sivilceleri kurutucu etkisi olduğu bilinmektedir.
C vitamini deposu olan sumak çok güçlü bir antioksidandır ve bu özelliği ile kansere karşı koruyucu bir etkisi vardır.
Ayrıca sumak deri ve boyama sanayinde oldukça sık kullanılmaktadır.
KULLANILMASININ SAKINCALI OLDUĞU DURUMLAR
Sumak her bitkide olduğu gibi fazla tüketildiği durumlarda oldukça sakıncalıdır. Sumak fazla tüketildiğinde ve bilinçsizce kullanıldığında başta karaciğer olmak üzere organlara zarar verebilir. Ayrıca fazla kullanımı kabızlık yapabilir.
NASIL TÜKETEBİLİRİZ
Genellikle baharat olarak kullanılan sumak; başta salatalar olmak üzere mezeler, dolmalar, köfteler ve kebaplarda oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca sumak, su ile kaynatılarak ve gargara olarak kullanılabilir.
SUMAK GARGARASI
100 gram sumak
1 litre sıcak su
Yapılışı ve Faydası:
100 gram sumak 1 litre kaynamış suda on dakika bekletilerek demlenir. Bu karışım kavanoza koyularak gargara olarak kullanılır, ağız yaraları ve boğaz iltihabı için kullanabilirsiniz. Bu karışım içilmemelidir aksi takdirde zehirleyebilir.
Köfte ve kebapların can yoldaşı, zeytinyağlı dolmaların aroma bombası sumak pek belli etmese de belirttiğimiz gibi sağlığa katkıları oldukça fazla olan bir baharat, sadece lezzeti için değil faydaları içinde bol bol tüketmeyi alışkanlık haline getirmeyi ihmal etmeyin.